İlk osmanlıca sözlük veritabanımızı 10 Şubat 2009 tarihinde oluşturduk. 2014 yılında ülkemizde Osmanlıca'nın seçmeli ders olarak okutulmaya başlaması üzerine osmanlıca kelimelerin Osmanlı dönemi yazılım şekillerine ulaşmak üzere bir çalışma başlattık.

17 Şubat 2015 tarihinde ilk olarak Ali Kemal Belviranlı'nin hazırladığı Osmanlıca imla kitabının tüm maddelerin latin ve osmani yazımlarını dijital'e aktardık.

Daha sonra sırası ile aşağıdaki sözlükler dijitale aktarılmaya başladı:

2015-03-11 --> Kamus-ı Türki
2015-03-13 --> Kamus-ı Fransevi
2015-03-25 --> Lugat-ı Naci
2015-03-27 --> Tarih ve Coğrafya Lugatı
2015-04-02 --> Kamus-ı Osmani
2015-04-12 --> Kamus'ul Alam
2015-07-10 --> Lugat-ı Remzi
2015-07-11 --> Lehçe-i Osmani
2015-08-19 --> İngilizce Sözlük
2015-11-12 --> Yeni Türkçe Lugat
2015-12-07 --> Resimli Türkçe Kamus
2016-01-06 --> Lugat-ı Ebuzziya
2016-01-14 --> Resimli Kamus-ı Osmani
2016-01-31 --> Almanca Osmanlıca Sözlük
2016-02-27 --> Lugat-ı Cudi
2016-03-05 --> Memalik-i Osmani
2016-03-24 --> Mükemmel Osmanlı Lugatı
2016-05-16 --> Hazine-i Lugat
2016-05-24 --> Müntehab-ı Lugat-ı Osmâniyye

Yukarıdaki listede madde başları Osmanlı harfleri ile olanlar yer almaktadır. Bunun dışında rumca, rusca, ingilizce madde başlıklı olanlan sözlük çalışmalarımızda oldu. Ayrıca vankulu lugatının tamamı osmanlı harfleri ile orjinal metni yazıldı.

Çalışmamız 4 ana aşamayla gerçekleşmiştir.

1. aşamada sözlüklerin temini ve bunların ocr ile her maddenin orjinal resim görselinin ayrıştırılması.

2. aşamada ise her orjinal resim maddesinin, madde başlıklarının osmanlı harfleri ile yazılmış orjinal hali ile yazımı.

3. aşama ise her maddenin madde başlığının latinizasyon çalışmasıdır.

4. aşama madde açıklamalarının yazılması. Deneme amaçlı olarak Kamus Alam'in birinci cildi ile kamus-ı osmaninin madde açıklamaları da orjinal osmanlı metni ile yazımı gerçekleştirilmiştir.

Kaç kişiyle yapıldı

Bu çalışmaları gerçekleştirmek için iş başvuru formu oluşturulmuştur. Ve 5000'den fazla kişi bu çalışmada yer almak için başvuruda bulunmuştur. Yüzlerce kişi bu çalışmada yer almıştır. Her aşama için farklı ekip oluşturulmuştur. Osmanlı harfleri ile yazım sürecine dahil olan ekipte özellikle Osmanlıcanın oluşumda temel yapı taşı olan sarf ve nahiv ilimlerini almış kişiler öncelikli olarak tercih edilmiştir.

Mobil telefonlarla bile kolayca yapılabilecek şekilde alt yapı oluşturulmuştur. Ve çalışmada yer alacak kişilerin mevcut latin harfleri ile olan Türkçe klavyeden de rahat bir şekilde yazabilecekleri bir klavye geliştirilmiştir.

Çalışmaların online olarak belirlenen web adresi üzerinden gerçekleştirilmiş. Yapılan her işlem anlık olarak görülüp ve takip edilmiştir.

Ücretlendirme

Bu kadar sözlüğün hızlı bir şekilde internete aktarılması için yapılan tüm çalışmalar için ücret ödenmiştir. Ücret hesaplaması o dönemin asgari ücretinin ay bazında saatlik ücrete bölünmesi ile elde edilen rakam üzerinden yapılmıştır. Bir saat içinde eklenen kelime sayısı ya da ocr işlemine göre ortalama bir rakam belirlenmiştir. Ve bu rakam üzerinden yazılan karakter başı bir rakam tespit edilmiştir. Ve karakter başı ödeme yapılmıştır.

Sistemin tamamen mobilize edilmesi nedeni ile çalışmada yer alan kişiler okulda, evde otobüste boş bulduğu herhangi bir zaman diliminde cep telefonu ile uzaktan rahatlıkla bu sürece katkıda bulunmuştur.

Bu çalışma sürecinde herhangi bir yer ya da kurumda hiç bir maddi destek alınmamıştır. Bu projeden ticari bir gelir hedeflenmemiştir. Bir sosyal sorumluluk projesi olarak görülüp, büyük bir eksikliğin giderilmesi hedeflenmiştir.

Projenin gelişim sürecinde çalışmalarımıza Pamukkale Üniversitesi Teknokent bünyesinde devam edilmiştir.

Projenin amacı

- Projemizin amacı, osmanlı dönemi yazılan eserlerin çözülmesi ve okunması sürecinde karşılaşılan kelimelerin anlamlarına hızlı ve kolay bir şekilde erişilebilecek bir alt yapı oluşturmak.

- Günümüzde osmanlı harfleri ile Türkçe yazmak isteyenler için, çift başlı imla hataları oluşmaması için Türkçe kelimelerin osmanlı dönemi yazımlarını ortaya koymak.

- Osmanlıcasını geliştirmek isteyenler ve pratik yapmak için kaynak arayışında olanlar için kaynak oluşturmak.

- Günümüzde kullanılan kelimelerin osmanlı döneminde de kullanım durumunu araştırmak ve o dönemki anlamlarını merak edenlere yardımcı olmak

- Osmanlı dönemi türkçesini ulaşılabilir ve erişebilir hale getirmek.

- Bu alanda hiç bir çalışma yapılmadığını gördüğümüz için kendimizi bu alanda mecbur ve yapmak zorunda hissetmiş olmamız.

İnternette ilk projeyiz

Geliştirdiğimiz proje bu alanda internette emek verilerek ve yüklü bir bedel ödeyerek geliştirilmiş ilk ve tek projedir. Çalışmamızın ilk başında her sözlük için ayrı bir web sitesi ile başladık. Daha sonra bu tüm sözlükleri cagdassozluk.com adresleri bünyesinde bir araya getirdik. osmanlicasozlukler.com adresimizde ise sadece osmanlıca madde başlıklarını içeren sözlükler yer almaktadır.

Verilerin farklı platformlarda kullanılması

Burada yer alan tüm osmanlıca kelimelerin oluşturulması ve yayınlanması için maddi bedel ödenmiş ve ödenmeye de davam edilmektedir. Bu bilgilerin tamamı ücretsiz olarak sunulmaktadır. Herhangi bir ücret talep edilmemektedir.

Bizim bu verilerimiz izinsiz olarak kullanılarak benzer platformlar oluşturulmasını ahlaki ve etik bulmuyoruz. Zaten hali hazırda aktif olarak yayına devam eden projemiz varken, tüm verilerimizin çekilerek korsan yayın yapılmasının kul hakkı olacağını beyan ederiz. Bu alanda birşey yapmak isteyenlerin ve sosyal sorumluluk olarak görenlerin ise bizimle iletişime geçmesi doğru olan bir davranış biçimi olacaktır.

Domino etkisi

Osmanlıca ile alakalı bir çok farklı çalışmalar yapılabilir. Ancak hangi çalışma yapılırsa yapılsın kilit ve temel proje Türkçe kelimelerin Osmanlı harfleri ile yazımı olacaktır. Geliştirilebilecek tüm proje ve fikirlerin mayası kelimelerin yazımı olacaktır. Bunu öngörerek sözlük projemizi başlattık.

Bir kişinin ya da bir şirketin bu alandaki tüm projeleri tek başına yapabilmesi mümkün değildir. Her zaman birlikte, işbirliği ile ve üstüne birşeyler koyarak hareket etmeliyiz. Paylaşmak ve desteklemek sorumluluk sahiplerinin en temel düsturudur.