— سده. عر. جم: قول. .١
عقل ] چ و نوه خاص
سی، انسانه مخصوص اولان و
افرادده درجات مختلفه ده بولنان
قو معنویه كه رویح كبی حلی
مشكل بر معما و تمامیله هم
ماهیتی محال بر سردر، اوص،
هوش، خرد ذهن انسانده كی
مواهب الهیە نك اك بیسوكی
عقلدر؛ بو چوجقده چوق عقل
واردر. .٢ ا كلاسه ، مم،
ادراك ، ذكاه اونك بویله شیثلره
مقلی ایرمز؛ بوكا عقل ایردیرم
مسدم. ٣ دوشونمه ، تفكر ،
ملاحظه ، فكر بونی عقل ایده
مدم. .٤ قو حافظه ، خاطر ،
حافظه : او وقعه الان عقلمده
در؛ عقلمده قالدی؛ عقلمه كلمییور؛
شمدی عقله كلد ی. .٥
رأی. تدبیر طریق تسویه :
بكا بر عقل او كرت؛ بو عقلی
سزه كیم أوكرتدی ؟ ا عقل
المق قو مفكره استیعاب
ایتمك: بونی عقلم اله میور.
عقل أوكرتمك ، یول كوستر
مك، نه یاپه جغنی كوسترمك.
عقل أوكرنمك ع اوصلانمق،
عبرت ویا نصحت الوب متنبه
اولمق. ا عقل اول .١٥ خلق
و حبی اولان عضل و ذكاه .٢

südde ar cem kul 1 akl ç ve neve has si insana mahsus olan ve efratta derecat muhtelife de bulunan kuvv maneviye ki ruh gibi halı müşkil bir muamma ve tamamıyla hem mahiyeti muhal bir sırrdır us hevş hıred zehen insandaki mevahib ülhiyyenin an büyükü akldır bu çocukta çok akl vardır 2 a kilâsamım adran zeka onun böyle şeylere maklı erimiz büke akl ayrdırım mestim 3 düşünme tefekkür mülahaza fikr bunu akl ede metim 4 kuvv hafıza hatır hafıza o vaka elan aklımda der aklımda kaldı aklıma gelmiyor şimdi ukle güldü 5 rey tedbir tarik tesviye bana bir akl o gert bu akli size kim öğürttü akl almak kuvv müfekkire isti'ab etmek bunu aklım alamayor akl öğretmek yol göster mekk ne yapa cugunu göstermek akl öğrenmek a uslanmak ibret veya sıhhat alıp mütenebbih olmak a akl ol 15 halk ve habı olan adal ve zeka 2

)للسفه قدیمه ده) جناب حق. .٣
فوق العاده ذكا وفطنت. ااعقل
اتمك دوشونمك ، لملی
تفكر ایتمك. عقل ك
عقل ایردیرمكه ، اكلایه شی
ش ایتمك: بوكا عقلم ایرمدی؛
و عقل ایردیره مدم. ١ا عقل
باشده اولمق، جمعیت خاطر و
عن راحتلعی اولمق، بر كونه
های و غائله یه دوچار لق
یدیی ییلمك : او وقت بخم
ققاقق اطل باش لمك ط
ل اولمق، كندینه كلمك عقلی
باشنه كلنجه حمله مزه اشنالق
اتدی. ٢ اوصلانمق، ؟
جه افعال و حركاتدن وازكچمك:
بو دلیقاتلینع البته بركون لی
باشنه كله جك. ا عقل باشدن
كیتمك غ كند بنی غائب ایقم ، شاشیر
مق، بیهوش اولمق: بونی ایشیدنجه
عقلم باشمدن كیتدی. ا عقل
بالغ سن رشده واصل اولمش
سك صضلی. )ه عاقل [
یاغود عقلی بالغ » تصبچر لر
اتباس ایتدیرمه ملیدر.) ١ كل
دیشی ككرمی یاصلرنده چیقان
كتار اری دیشی.) طتل قو
طیسی ، بر ادمه دائما عقل او
كرد وهر ایش اون كنه ق
یسنه طانیشیلال ادم: اونك مقل
قوطیسی فلاندر. ١ ل كل
طبیضك كاف امور و شصاتنده
اری مشهود اولاین ذكا و
نظام عمومی و اولی.

felsefe kadime de cenab hak 3 fevk el-ade zeka fitnat aaakl atmek düşünmek lemli tefekkür etmek aklın akl ayırdırmeke anlaya şey şiş etmek buna aklım ayırmadı ve akl erdire metim ya akl başta olmak cemiyet hatır ve an rahatlığı olmak bir güne hay ve gaile ye düçar lakk yedi yılımın o vakit beham hakayik itl baş lemin ve tall olmak kendine gelmek akli başına gülünce hamla meze aşinalık attı 2 uslanmak çi ef`al ve harekattan vazkçmk bu delikanlının elbette brkvn ley başına güle çik a akl baştan gitimin ve künd beni kayb ıkım şaşır makk bihuş olmak bunu işitince aklım başımdan giytti akl baliğ sinn rüşde vasıl olmuş sin salı e a'kil yahut akli baliğ tasavvur ler etba ettirme mülüdür 1 gül dışı geğirmi yaslarında çıkan giter arı dışı katl kuvv taysı bir adama daima akl o gird her iş on künh k yasinine tanyşylal adım onun makl kutusu falandır 1 l gel tabibin kaf emir ve şassatında arı meşhut avlayan zeka ve nizam umumu ve olu

Kamus-ı Türki | Sayfa:943 | Sıra:13

Kaynak: Kamus-ı Türki - Çağdaş sözlük